Tâm sự "đắng lòng" của ông chồng có vợ là giáo viên tiếng Anh

Nghề giáo luôn đòi hỏi những chuẩn mực bất di bất dịch về nhân cách, tài năng. Nhưng giá như trong xã hội, nghề nào cũng vươn đến sự chuẩn mực về mặt bằng cấp, về năng lực thực sự thì có lẽ cuộc sống sẽ công bằng hơn, tiến bộ hơn.

Người Việt ta vốn có thói quen thăm hỏi gia đình nhau trong những cuộc trò chuyện mang tính xã giao. Đó là một cách kết nối thân tình vì nói chuyện gia đình bao giờ cũng dễ tạo cảm giác gần gũi hơn với người đối thoại… Những người bạn mới gặp gỡ quen biết lần đầu vẫn thường hỏi tôi “chị nhà làm gì” và tôi luôn trả lời bằng một câu gần như mặc định, “vợ tôi là nhà giáo”. Và bao giờ, tôi cũng nghe được một câu đại loại, “ồ …vậy thì hay quá, hay quá”.

Đó là một lời khen thật lòng chứ không phải xã giao. Thật lòng, vì bản thân nghề giáo là một nghề cao quý trong xã hội. Thật lòng, vì phụ nữ làm nghề giáo có điều kiện chăm sóc gia đình, con cái hơn- điều mà hầu như ông chồng nào cũng mong muốn. Nghe khen thì cũng lấy làm vui, làm tự hào, nhưng ngẫm lại thì không khỏi chạnh lòng vì cái “nghiệp” nhà giáo long đong của vợ và nhiều đồng nghiệp cùng hoàn cảnh.

Tâm sự "đắng lòng" của ông chồng có vợ là giáo viên tiếng Anh

Vợ tôi vốn là giáo viên tiếng Nga tại một trường PTTH có tiếng ở một tỉnh miền Trung. Sau khi Liên xô sụp đổ, tiếng Nga trở nên lỗi thời, nhiều giáo viên dạy tiếng Nga buộc phải chuyển sang làm công việc khác hoặc phải đi học tiếng Anh để có thể tiếp tục ở lại trên bục giảng. Từ một giáo viên PTTH, vợ tôi được chuyển về một trường Tiểu học sau khi lấy được bằng Cao đẳng tiếng Anh, rồi tiếp tục học lên ĐH. Với bằng ĐH tiếng Anh như vậy, tưởng đã có thể yên ổn với nghề giáo viên Tiểu học. Không ngờ, thời cuộc lại đổi thay …

Theo quy định của đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 – 2020” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 30/9/2008, ngoài trình độ chuẩn đào tạo, giáo viên dạy tiếng Anh cấp tiểu học và THCS phải đạt tối thiểu cấp độ 4/6 khung năng lực ngoại ngữ, tương đương với trình độ B2 của Cambridge ESOL. Biết khả năng mình có hạn, có thi cũng không đạt chuẩn, vợ tôi viện cớ đã ở độ tuổi U50, sắp nghỉ hưu đến nơi, nên cương quyết không dự thi, bất chấp sự căng thẳng từ phía lãnh đạo nhà trường, phòng GD thành phố và Sở GD tỉnh … Những người dự thi đa phần đều trượt. Đó là tình trạng phổ biến trong toàn quốc mà cách đây ít lâu dư luận báo chí đã rộ lên ầm ĩ. 

Chuẩn bị cho năm học mới, vợ tôi lại được động viên ôn thi để dự thi kỳ tới, nhưng vẫn như lần trước, vợ tôi cương quyết từ chối … Lãnh đạo nhà trường đành phải nói thẳng là đi thi không đậu cũng được, miễn là có thi vì hầu như ai cũng thi và … cũng trượt, nếu không thi thì nhà trường buộc phải chuyển làm công việc khác, không cho đứng lớp nữa. Đã lường trước mọi chuyện nên vợ tôi chỉ nói đơn giản là nếu vậy thì xin nghỉ việc luôn … May sao, điều đó đã không xảy ra. Nhưng sự cố đó đã khiến vợ tôi trở nên chán nản đối với nghề nghiệp của mình và đi đến quyết định sẽ xin nghỉ hưu sớm khi đủ tuổi 50 theo quy định …

Tôi cứ ngẫm nghĩ mãi về sự học của những nhà giáo kém may mắn như vợ tôi. Học hết bằng này đến bằng khác với mong muốn duy nhất là được đứng trên bục giảng, nhưng rốt cuộc, dường như chẳng bằng nào có giá trị … . Những người bạn thân cùng lứa với vợ tôi, làm nghề khác, đa phần đều thành đạt, không Tiến sĩ nọ thì cũng doanh nhân kia. Mỗi dịp gặp mặt, vợ tôi lại tủi thân than thở “mình dạy tiểu học mà cũng không yên thân”…

Tôi hiểu tâm trạng vợ. Thu nhập của nhà giáo vốn chỉ trông cậy vào đồng lương ít ỏi. Những ngày lễ tết, như ngày nhà giáo 20/11 chẳng hạn, nhà trường thưởng cho một vài trăm từ đóng góp của Hội phụ huynh đã là hạnh phúc. Đời sống vật chất đã vậy, nếu đời sống tinh thần lại không được thanh thản, tâm thế chơi vơi trước việc mình không đáp ứng được chuẩn theo quy định, dù thiên hạ đều thế, thì nghỉ hưu sớm có lẽ là cách tốt nhất thoát khỏi những ràng buộc và thể hiện sự tôn trọng đối với nghề nghiệp theo cách làm không được thì nghỉ, dành chỗ cho người khác có khả năng hơn…

Tôi cũng buồn cho vợ, đôi lúc cũng hơi buồn và ái ngại vì tính tình ngang bướng của vợ. Nhưng ngẫm lai, tôi lại thầm cảm ơn vì sự thành thật với chính mình của cô ấy.  Trung thực - đó là phẩm chất cần thiết và đầu tiên của một nhà giáo.

Vâng, nghề giáo luôn đòi hỏi những chuẩn mực bất di bất dịch về nhân cách, tài năng. Nhưng giá như trong xã hội, nghề nào cũng vươn đến sự chuẩn mực về mặt bằng cấp, về năng lực thực sự thì có lẽ cuộc sống sẽ công bằng hơn, tiến bộ hơn. Dường như xã hội đang đòi hỏi ở nhà giáo nhiều hơn những gì mà chúng ta có thể dành cho họ theo tinh thần đạo lý “uống nước nhớ nguồn”,  “tôn sư trọng đạo” ...

Đặng Đoàn/ Khám phá